Στίς 10 Ἀπριλίου ἑορτάζεται ἡ μνήμη τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Ε΄, τοῦ Ἐθνομάρτυρα Πατριάρχη πού ἀπαγχονίσθηκε ἀπό τούς Τούρκους, τήν ἡμέρα τοῦ Πάσχα τοῦ 1821, στήν πύλη τοῦ Πατριαρχείου, στό Φανάρι, ἡ ὁποία ἔκτοτε παραμένει κλειστή.  
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος εἶναι ἀπό τίς πλέον ἐμβληματικές μορφές, πού μέ τό μαρτύριό του πρωτοστάτησε στόν Ἀγώνα γιά τήν Ἐθνική Παλιγγενεσία.
Ὅπως ἀναφέρει ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης
κ.κ. Βαρθολομαῖος, μιᾶς τέτοιας ἐξέχουσας ἱστορικῆς μορφῆς ἡ ἐκκλησιαστική μνήμη, μέ ἀφορμή τήν συμπλήρωση διακοσίων ἐτῶν ἀπό τῆς μαρτυρικῆς ἐπισφραγίσεως τῆς ἁγίας ἀρχιερατικῆς βιοτῆς του καί τοῦ μαρτυρίου του, ἐπαναβεβαιώνει καί σήμερα σέ ὅλους μας ὅτι «Ἰησοῦς Χριστός χθές καί σήμερον ὁ αὐτός καί εἰς τούς αἰῶνας» (Ἑβρ. ιγ´, 8) καί ἐμφανίζει στόν κόσμο τήν ἀξία τήν ὁποία ἔχει γιά τήν ἁγία καί ἀμώμητο πίστη τῶν Ὀρθοδόξων, ἡ συνέπεια, τό χρέος καί ἡ σταθερή προσήλωση ὅλων, καί πρωτίστως τῶν ποιμένων τῆς λογικῆς ποίμνης τοῦ Χριστοῦ, στήν σωστική ἀλήθεια τοῦ Σταυροῦ καί στήν βεβαιότητα τῆς Ἀναστάσεως. 
«Μήν ξεχνᾶτε τό σχοινί τοῦ Πατριάρχη!», εἶναι τό ἐπίκαιρο μήνυμα τοῦ ποιητῆ Ἀριστοτέλη Βαλαωρίτη πρός τό Γένος τῶν Ὀρθοδόξων.
Ζοῦμε σ’ ἕναν κατακερματισμένο κόσμο πού βιώνει κάθε μέρα τήν ἔλευση τῶν ἐσχάτων, ὅπως τήν ἔχει περιγράψει ὁ λόγος τοῦ Κυρίου: «ἔσονται γὰρ αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι θλῖψις, οἵα οὐ γέγονε τοιαύτη ἀπ᾿ ἀρχῆς κτίσεως ἧς ἔκτισεν ὁ Θεὸς ἕως τοῦ νῦν» (Μάρκ. 13, 19). Ἡ φονική πανδημία, τά ὑπαρξιακά ἀδιέξοδα, ἡ μοναξιά, ἡ ἀπόγνωση, ἡ καταστροφή τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος καί τόσα ἄλλα δεινά εἶναι συνέπεια μιᾶς ζωῆς πού λατρεύει τήν ματαιότητα καί τά ἀτομικά δικαιώματα.
Μέσα σ’ αὐτή τήν τραγική πραγματικότητα ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία προσφέρει τήν μακραίωνη ἐμπειρία τῆς ζωῆς καί τῆς παράδοσής της καί τό παράδειγμα τοῦ θυσιαστικοῦ φρονήματος τῶν Ἁγίων Της. Στήν μνήμη μαρτύρων τῆς πίστεώς μας, ὅπως ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Ε΄, μέ τήν μαρτυρία τῆς ἀφοβίας τοῦ θανάτου καλούμαστε στήν ἐλπίδα καί τήν χαρά τῆς αἰώνιας ζωῆς. Ζοῦμε τό θαῦμα τῆς Ἀνάστασης, τήν ἀτράνταχτη ἀλήθεια ὅτι
«ὁ θάνατος τεθανάτωται».